Nowy program „Czyste Powietrze” już od marca 2025 roku przyniesie istotne zmiany w sposobie finansowania i realizacji inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej budynków. Zamiast dotychczasowych audytów energetycznych wprowadzona zostanie bardziej rygorystyczna procedura oceny, a zasady finansowania będą wymagały większej odpowiedzialności od beneficjentów. Jakie są kluczowe zmiany?
Kluczowe zmiany w programie
1. Koniec audytów energetycznych
Pewnie to jest zaskoczeniem, ale zamiast tradycyjnych audytów energetycznych, wprowadzona zostanie nowa procedura oceny energetycznej, która wymaga osobistej wizyty eksperta. Ma to na celu eliminację nadużyć związanych z wystawianiem certyfikatów bez rzetelnej oceny budynku. Nie będzie już sytuacji, w których boty wystawiały świadectwa co kilka minut, ani audytów za 300 złotych. Ekspert będzie musiał osobiście odwiedzić budynek, określić, jak powinna wyglądać termomodernizacja, a po zakończeniu prac sprawdzić, czy wymagane efekty zostały osiągnięte.
2. Nowe zasady finansowania
W programie zostaną wprowadzone limity cenowe dla produktów i usług, a beneficjenci będą musieli zarządzać finansami samodzielnie. Środki będą przekazywane na specjalne konta celowe, co ma zapobiec nadużyciom, prefinansowanie inwestycji zostanie obniżone z 50% do 20% wartości projektu.
3. Zmiany w dotacjach
Dotacje na kotły gazowe i olejowe zostaną wycofane, a nowe progi dochodowe oraz maksymalne kwoty dotacji zostaną zaktualizowane, aby dostosować je do obecnej sytuacji ekonomicznej. Ponadto, osoby, które zakupiły takie urządzenia, ale nie zdążyły złożyć wniosku, będą mogły to zrobić w ramach okresu przejściowego.
4. Wprowadzenie operatorów programu
W nowej edycji programu planowane jest zatrudnienie operatorów, którzy będą wspierać beneficjentów w procesie składania dokumentów oraz nadzorować realizację inwestycji. Operatorzy mają również chronić przed nieuczciwymi wykonawcami.
Domyślnie operatorami miałyby być gminy, jednak nie każdy samorząd wyraził chęć pełnienia tej roli. W związku z tym NFOŚiGW planuje przeprowadzenie przetargów na wybór operatorów. Na ten moment nie są znane szczegóły dotyczące tych podmiotów, ich uprawnień ani metod selekcji.
5. Częstsze kontrole i nowe obowiązki
W ramach reformy zwiększone zostaną kontrole zarówno beneficjentów, jak i wykonawców. Wprowadzenie obowiązkowego ubezpieczenia OC dla wykonawców ma na celu ochronę interesów beneficjentów. Zmiany te mają na celu uproszczenie procesu aplikacyjnego oraz zwiększenie efektywności programu, co powinno przyczynić się do poprawy jakości realizowanych inwestycji w termomodernizację budynków.
Limity dotacji w nowej edycji programu
W nowej edycji programu “Czyste Powietrze” mają być wprowadzone zmiany dotyczące limitów dotacji na poszczególne kategorie kosztów. Prawdopodobnie będzie to przedstawiało się w poniższy sposób:
- Podstawowy poziom dofinansowania:
- maksymalna kwota dotacji wynosi 66 000 zł.
- Podwyższony poziom dofinansowania:
- maksymalna kwota dotacji wynosi 99 000 zł.
- Najwyższy poziom dofinansowania:
- maksymalna kwota dotacji wynosi 135 000 zł.
Kategorie kosztów kwalifikowanych
Dofinansowanie będzie obejmować różne kategorie kosztów, w tym:
- wymianę nieefektywnego źródła ciepła na nowoczesne rozwiązania/pompy ciepła/,
- modernizację instalacji grzewczej / instalacje podłogowe, maty kapilarne/,
- ocieplenie budynku,
- wymianę okien i drzwi,
- zakup systemów wentylacyjnych z odzyskiem ciepła,
- montaż instalacji fotowoltaicznych z magazynami energii.
Wprowadzona zostanie lista ZUM dla audytorów i wykonawców, częstsze kontrole, a audyty energetyczne zostaną zastąpione nowymi rozwiązaniami.